Bourg de callimasia Cote Orientale *
Το χωριό Καλλιμασιά. Η ανατολική πλευρά του χωριού.
Από το χαλασμό του 1881
Αποσπάσματα από το ανέκδοτο βιβλίο του Δημ. Μελαχροινούδη
Ο Σεισμός του 1881
Χριστέ μου, τσε να βρέθιμε σ` ένα βαθί λαγκάδι,
α λέγαμε τα πάθη μας αφ` το πρωί ος το βράδι (Καλλιμασιώτικο)
Ο σεισμός που κτύπησε τη Χίο και την απέναντι χερσόνησο της Ερυθραίας στις 22 Μαρτίου 1881, απασχόλησε το σύνολο του τύπου της εποχής. Σε όλες τις εφημερίδες δημοσιεύονται τα τηλεγραφήματα του πρακτορείου Χάβα, όπως και ανταποκρίσεις από το λαβωμένο νησί.
Η εφημερίδα «Νέα Σμύρνη», γράφει μεταξύ άλλων:
«...Ο κλονισμός ήτο τοιούτος, ώστε σιδηροί σωλήνες μεγάλου βάρους εθεάθησαν εις το τελωνείον ανατινασσόμενοι επί του μαινομένου εδάφους… Οι κάτοικοι καταδιωκόμενοι απηνώς υπό του θανάτου, έτρεχον ζητούντες σωτηρίαν, εξ ενστίκτου πλέον και ουχί εκ συναισθήσεως… Της σωρείας των ερειπίων εξήρχοντο, δι όλης της νυκτός της επιούσης, υπόκωφοι οι μωγαί και στεναγμοί. Ήσαν κραυγαί οδύνης και επικλήσεως των καλυφθέντων υπό ταύτα δυστυχών, εξαιτουμένων βοήθειαν εκ των τάφων, ένθα η καταστροφή ζώντας έρριψεν αυτούς. Και όμως μέχρι της πρωίας της χθές, η βοήθεια ήταν αδύνατος καθότι ουδείς ακινδύνως ηδύνατο να πλησιάσει. Αι στενωπαί οδοί, η θέα τοσούτου εν μέσω αυτών πλήθους νεκρών, η απειλητική κατάστασις των ορθίων ισταμένων έτι αλλά ετοιμορρόπων ερειπίων και ιδίως οι καταρρίπτοντες ταύτα κατά μικρά διαλείματα ακατάπαυστοι σεισμοί, υπερήρκουν και εν ελλείψει του καταλαβόντος πάντας πανικού, όπως νεκρώσωσι το θάρρος και του μάλλον γενναίου. Ευγενείς τινές και μεγάλαι καρδίαι απεπειράθησαν μολαταύτα να σώσωσι τους ζώντας ταφέντας αδελφούς των, αλλ` οι ακατάπαυστοι σεισμοί και τα φρικτά αυτών επακόλουθα επέβαλαν αυτοίς την διακοπήν. Η εκταφή και νεκρών και ζώντων απαιτεί προκαταρτικάς εργασίας και προνοητικά δια τους εργαζομένους μέτρα και τούτων ήρξατο την πρωίαν της χθες, άμα φθάσαν, το πλήρωμα του αγγελιαφόρου Μπουβέ…
...Ρίγος, γυμνότης, πείνα, σπαραγμός και φρίκη επί των ευανθών λειμώνων και λόφων της, μυροβόλου Χίου, ους ποτίζουσι σήμερον τα δάκρυα των επιζόντων τέκνων της. Οποία συμφορά!».
Οι χιλιάδες των θυμάτων και η ισοπέδωση της πρωτεύουσας και πολλών χωριών της Χίου, προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση. Η βοήθεια σε τρόφιμα και υγειονομικό υλικό, μαζί με είδη στέγασης, άρχισε να φθάνει από παντού. Τις πρώτες μέρες καταφθάνουν 3 κυβερνητικά σκάφη και 13 ξένα πολεμικά και μη. Στην Κων/πολη συστήνεται Γενική Κεντρική Επιτροπή, κάτω από την υψηλή προστασία του Σουλτάνου και των Πρέσβεων. Επίτιμος Πρόεδρος ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Πρόεδρος της επιτροπής ο ζάπλουτος Χιώτης Ζ. Στεφάνοβικ. Σκοπός η συγκέντρωση χρημάτων για τις ανάγκες των πληγέντων. Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι σύμφωνα με δημοσίευμα του Νεολόγου Κων/πόλεως μόλις 4 ημέρες μετά τον σεισμό είχαν συγκεντρωθεί 20.300 λίρες.
Αγήματα πολεμικών πλοίων, όπως του Bouvet που προαναφέρθηκε, ανασύρουν τους καταπλακωμένους τραυματίες και νεκρούς από τα ερείπια. Λόγω αχρηστίας του οδικού δικτύου από τους περιβολότοιχους που έπεσαν, τα πολεμικά, μεταφέρουν τρόφιμα σε απομακρυσμένα χωριά, και παραλαμβάνουν τραυματίες για τα πρόχειρα νοσοκομεία της πόλης. Η Σμύρνη με ενέργειες του νομάρχη Μιδάτ Πασσά, (πιθανά Ελληνικής καταγωγής) στέλλει κάθε μέρα 10.000 οκάδες ψωμί και παντοειδή βοήθεια.
Πρωτοστατεί και το Ελληνικό κράτος, συντρέχοντας με κάθε τρόπο τα θύματα του σεισμού. Το μέγεθος της προσφοράς προκαλεί το φθόνο της Τουρκικής εφημερίδας «Δjεριδεϊ Χαβαδίς» η οποία αφού γράφει ότι «η θεομηνία αυτή δύναται να θεωρηθεί ως θεία τιμωρία», συνεχίζει: «Αι εφημερίδαι έγραψαν ότι η Ελληνική κυβέρνηση, ήτις καραδοκεί πάντοτε ευκαιρίαν, όπως επισπάσηται την εύνοιαν των Χριστιανών νήσων, προέβη εις διαφόρους εράνους υπέρ των Χίων. Βεβαίως δεν θα ενήργει η Ελλάς συνδρομάς, εάν δεν επεδίωκε δι` αυτών τον ανωτέρω σκοπόν. Η Ελληνική κυβέρνησις ουδέποτε επέσχε τοιούτων βοηθειών προκειμένου περί μερών, ένθα οικούσιν, ως εν Χίω, πολλοί Χριστιανοί».
Ο Νεολόγος στο φύλλο του αριθ. 3609 της 28 Μαρτίου αναφέρεται σχετικά: «Σχολίων δεν χρήζουσι ταύτα απαντήσεως. Αλλ` εν ονόματι της δημοσιογραφίας και των ιερωτέρων καθηκόντων του ανθρώπου εκφράζομεν την αποτροποίησιν και την βδελυγμίαν κατ` οργάνου, όπερ προς αίσχος του τύπου απετόλμησε να εκφράσει ύβρεις κατά της αρετής εκείνης, ήτις ουδεμίαν άλλην πατρίδα ή θρησκείαν ή ναόν έχει ή την καρδίαν ανθρώπου και να επιχαίρει ως τυμβορύχος ύαινα ασελγαίνον επί πτωμάτων».
Πηγή: http://www.dafninet.gr/teuxos9/Xalasmos.htm
Πηγή: http://www.dafninet.gr/teuxos9/Xalasmos.htm
* Η φωτογραφία είναι από το "Λεύκωμα των ερειπίων της Χίου Συνέπεια των σεισμών της Χίου 22/3 Απριλίου 1881 Φωτογραφίες Αδελφών Καστανια Αθήναι Γεννάδιος Βιβλιοθήκη 1983"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου