Σεβασμιότατε,
Σήμερα με περηφάνια η Καλλιμασιά ως γενέτειρα τιμά τη μνήμη των αοιδίμων Οικομενικών Πατριαρχών Ιωακείμ του Β’ και Ιωακείμ του Δ’. Και οι δύο προσέφεραν πολλά στο Γένος και υπήρξαν ικανότατοι ταγοί στην κορυφή της Ιεραρχίας της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.
Ο Ιωακείμ ο Β’, κατά κόσμον Ιωάννης Κοκκώδης γεννήθηκε στην Καλλιμασιά το 1802 όπου και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του και εκοιμήθει στις 5 Αυγούστου 1878. Ο τάφος του βρίσκεται στο Πατριαρχικό Κοιμητήριο του ναού της Ζωοδόχου Πηγής στο Βαλουκλή στην Κωνσταντινούπολη. Θα αναφερθώ σε μερικές μόνο πτυχές του πολυσχιδούς έργου του. Ο Ιωακείμ Β’ με τον ήπιο χαρακτήρα του και τις διοικητικές ικανότητές του προώθησε στην εξομάλυνση των σχέσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου με το τουρκικό κράτος και τη ρώσικη εκκλησία. Αγωνίστηκε μέσα στους κόλπους της εκκλησίας εναντίον κάθε προσπάθειας διάσπασης και διχασμού της. Σπουδαίο και αξιολογωτατα υπήρξε το κοινωνικό και φιλανθρωπικό του έργο. Ανάμεσα στα πολλά ήταν η δημιουργία του βρεφοκομείου και το άσυλο για τους ψυχικά ασθενείς.
Παραθέτω αυτολεξεί τα λόγια του μεγάλου Γεωργίου Βυζυηνού ο οποίος περιέγραψε ένα αυτοβιογραφικό οικογενειακό δράμα στο διήγημά του «το αμάρτημα της μητρός μου»:
“Εξενιζόμην τότε εν τω περιφανεστέρω της Πόλεως οίκω, εν ω έσχον αφορμήν να γνωρισθώ με τον Πατριάρχην, Ιωακείμ τον δεύτερον. Ενώ μίαν ημέραν σνεβαδίζομεν μόνοι υπό τας αμφιλαφείς του κήπου σκιάς, τω εξέθηκα την ιστορίαν κ’ επεκαλέσθην την επικουρίαν του. Το ύψιστον αυτού αξίωμα, το εξαίρετον κύρος, μεθ’ ου περιβάλλεται πάσα θρησκευτική του ρήτρα, έμελλεν αναμφιβόλως να εμπνεύση εις την μητέρα μου την πεποίθησιν της αφέσεως του κρίματός της. Ο αείμνηστος εκείνος γέρων επαινέσας τον περί τα θρησκευτικά ζήλον μου, μοι υπεσχέθη την πρόθυμον σύμπραξίν του.
Ούτω λοιπόν ωδήγησα μετ’ ολίγον την μητέρα μου εις το Πατριαρχείον διά να εξομολογηθή εις την Παναγιότητά του.
Η εξομολόγησις διήρκεσεν πολλήν ώραν και εκ των νευμάτων και εκ των ρημάτων του Πατριάρχου εννόησα, ότι εχρειάσθη να διαθέση όλην την δύναμιν της απλής και ευλήπτου ρητορικής του, όπως επιφέρη το ποθητόν αποτέλεσμα.
Η χαρά μου ήτον απερίγραπτος. Η μήτηρ μου απεχαιρέτησε τον γεραρόν Ποιμενάρχην μετ’ ειλικρινούς ευγνωμοσύνης και εξήλθε των Πατριαρχείων τόσον ευχαριστημένη, τόσον ελαφρά, ως εάν ήρθη από της καρδίας αυτής μία μεγάλη μυλόπετρα”.
Μεγάλο ενδιαφέρον και μέριμνα επέδειξε για την παιδεία και την καλλιέργεια των γραμμάτων. Με δική του πρωτοβουλία συγκεντρώθηκαν τα χρήματα για την ίδρυση της Μεγάλης του Γένους Σχολής που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα δύσκολα και σκληρά χρόνια της Τουρκοκρατίας αλλά υπήρξε και το φυτώριο για προσωπικότητες που πρωτοστάτησαν στη συγκρότηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Επίσης, συνέβαλε στη σύσταση Ιερατικής Σχολής και του Ιωακείμιου Παρθεναγωγείου Κωνσταντινούπολης. Από την προσωπική του περιουσία άφησε σημαντικό κληροδότημα για τους Χιώτες κληρικούς που θα επιθυμούσαν να ακολουθήσουν ανώτερες θεολογικές σπουδές στη Χάλκη. Τέλος, ιδιαίτερη φροντίδα και ενδιαφέρον έδειξε για την ιδιαίτερη πατρίδα του την Καλλιμασιά. Για τη στέγαση του Παρθεναγωγείου παραχώρησε το πατρικό του σπίτι και κτήματα για λειτουργία της σχολής αρρένων. Λίγο πριν το θάνατό του άφησε το γενναίο ποσό των 1800 λιρών για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των σχολείων της Καλλιμασιάς.
Στα ίδια βήματα κινήθηκε και ο έτερος Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ ο Δ’, ο κατά κόσμον Νικόλαος Κρουσουλούδης, ανιψιός του Ιωακείμ του Β’. Γεννήθηκε στις 5 Ιουλίου 1937 στην Καλλιμασιά. Διακρίθηκε για τη μεγάλη αφοσίωσή του και το συνεχή ζήλο του για την προστασία της εκκλησίας από κάθε κίνδυνο. Ο ίδιος αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Εκκλησίας της Ρουμανίας. Επισκεύασε και εξωράισε τον Πατριαρχικό ναό τους Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι και θεμελίωσε το 1880 το Ιωακείμιο Παρθεναγωγείο της Καλλιμασιάς εκ μερους του θειου του. Ανελαβε επισης την οικονομικη υποστηριξη του αρρεναγωγειου Καλλιμασιας παραχωρώντας τα κτήματα της μονής τους Αγίου Γεωργίου στη Ρα στο Αρρεναγωγείο. Το 1883, άρρωστος από ανίατη ασθένεια που τον ταλαιπώρησε ,ως το τέλος της ζωής του, αποφάσισε ως υπεύθυνος και ευσυνείδητος ιεράρχης να παραιτηθεί οικειοθελώς από τον Πατριαρχικό Θρόνο, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη λύπη και στον κλήρο και στους πιστούς.
Ο Ιωακείμ επέστρεψε στην Καλλιμασιά στις 5 Δεκεμβρίου 1886 και εκοιμήθει λίγο μετά, στις 15 Φεβρουαρίου 1887 σε ηλικία 50 ετών. Τάφηκε πίσω από το ιερό βήμα του ναού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Καλλιμασιάς. Το 1895 η κοινότητα της Καλλιμασιάς από ευγνωμοσύνη προς τον Πατριάρχη Ιωακείμ τον Δ’ για τη μεγάλη προσφορά στον τόπο που τον γέννησε, παραχώρησε στην αδελφή του Χαρίκλεια, το χώρο πίσω από το ιερό για την ανέγερση ταφικού μνημείου.
Λίγα μέτρα από το χώρο που ετάφη ο Ιωακείμ ο Δ’ και πάνω στον κεντρικό δρόμο που φέρει το όνομά του η νέα πλατεία της Καλλιμασιάς το 2013 προς τιμήν και των δύο θα ονομαστεί Πλατεία Πατριαρχών.
Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι οι Πατριάρχες με τις ευεργεσίες τους και τη μεγάλη αγάπη τους για τη γενέθλια γη, την Καλλιμασιά, αποτελούν φωτεινά παραδείγματα για τη συνεχή και αδιάλειπτη προσφορά στην πνευματική και κοινωνική πρόοδο του τόπου μας.
Σήμερα, ημέρα μνήμης και τιμής για τους ένδοξους προγόνους μας, ας κρατήσουμε στην ψυχή μας τα παρακάτω λόγια των Πατριαρχών και ας προσπαθήσουμε να τα κάνουμε πράξη.
“Σπουδάσατε προπάντων να ομοφρονήτε· στήσατε το κοινόν συμφέρον κέντρον των τάσεων και ενεργειών υμών· συνενωθήτε εν τη επιθυμία του κοινού καλού· η καλή και αγνή θέλησις των ανθρώπων έχει μεγάλην και ευεργετικήν δύναμιν επί της καθαράς αυτού διανοίας”.
Σας ευχαριστώ
Η ομιλία είναι της κ. Αθηνάς Θλιβίτου τ. Αντιδημάρχου Ιωνίας και εκφωνήθηκε στο Αρχιερατικό Μνημόσυνο των αοιδίμων Οικουμενικών Πατριαρχών Ιωακείμ Β' και Ιωακείμ Δ' την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2016 στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλλιμασιάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου