Δρ. Νίκος Στεφανίδης

Ένας Χιώτης της Αμερικής σε ιατρική αποστολή υψηλού κινδύνου

Δρ. Νίκος Στεφανίδης: Ένας ανθρωπιστής του καιρού μας
Ευγενία Ασλανίδη

«Ψυχολόγος του δρόμου». Έτσι μου τον είχαν συστήσει οι συγχωριανοί και φίλοι του, που μου μίλησαν γι αυτόν, με πολύ θερμά λόγια. Ένας επιστήμονας ψυχολόγος, που ασκεί λειτούργημα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αφοσιωμένος ψυχή τε και σώματι στο καθήκον. Έτσι όταν πληροφορήθηκα, πριν λίγες βδομάδες, ότι βρίσκεται στη Χίο επεδίωξα να έχω μια συνάντηση μαζί του. Ήμουν τυχερή. Έφευγε σε λίγες ημέρες, αλλά πολύ πρόθυμα ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση, για μια συνέντευξη στη «Δ». Η σεμνότητα που, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας, διέκρινα να τον κατέχει, έγινε επιβεβαίωση όταν μερικές ημέρες αργότερα, έπεσε στα χέρια μου άρθρο δημοσιευμένο στα Καλλιμασιώτικα Νεα. (δημοσιεύεται παραπλεύρως) που αφορά στο πλούσιο σε ανθρωπισμό βιογραφικό του, απόρροια του οποίου είναι το Ανθρωπιστικό Βραβείο Folk Dance Festival, (ένα βραβείο που δίνεται κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο στο Φεστιβάλ των Δυτικών Πολιτειών της Αμερικής),) που του απονεμήθηκε για το 2008.

Ο δρ. Νίκος Στεφανίδης, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλλιμασιά όπου έζησε μέχρι την πρώτη Γυμνασίου. Έφυγε για την Αμερική –Φιλαδέλφεια- το 1972 στη Φιλαδέλφεια όπου τελείωσε το πανεπιστήμιο και από εκεί έκανε μεταπτυχιακές -διδακτορικές σπουδές στο πανεπιστήμιο της Καλλιφόρνιας όπου έμεινε γιατί του προσφέρθηκε δουλειά, και επιπλέον του άρεσε το περιβάλλον. Του θύμιζε Ελλάδα.Στην Ελλάδα η Ψυχολογία είναι σχετικά νέα επιστήμη, αντίθετα με την Αμερική που έχει προχωρήσει πολύ. Πως είναι τα πράγματα εκεί;

Όπως πολύ σωστά είπατε στην Αμερική είναι πολύ προηγμένη επιστήμη. Για να λέγεσαι ψυχολόγος εκεί πρέπει να έχεις τελειώσει το διδακτορικό, να έχεις προϋπηρεσία τριετή τουλάχιστον για να μπορέσεις να πάρεις την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Τότε μόνο λέγεσαι ψυχολόγος.

Ο μέσος αμερικάνος εμπιστεύεται τον ψυχολόγο, περισσότερο ίσως και από τον ψυχίατρο, καθώς έχει αρχίσει πλέον να αποφεύγει τη φαρμακευτική αγωγή. (η χορήγηση φαρμάκων διαφοροποιεί τον ψυχολόγο από τον Ψυχιάτρο). Το νοσοκομείο που εργάζομαι καλύπτει την ευρύτερη περιοχή του Χόλυγουντ, ο κόσμος που έρχεται σε εμάς, είναι κόσμος που δεν έχει δεν έχει να πληρώσει, και είναι παρα πολύς. Για να καταλάβετε, τα ραντεβού μας, και των 4 φοιτητών που επιβλέπω, είναι πλήρης.

Τι είναι αυτό που οδηγεί ένα πολίτη της Αμερικής στον ψυχολόγο;

Τα περισσότερα προβλήματα έχουν να κάνουν με την οικογένεια. Τα ναρκωτικά, η μεγάλη κατάθλιψη ακόμα και σε πολύ μικρά παιδιά, είναι τα συνηθέστερα φαινόμενα. Όλοι όσοι έρχονται ζητάνε κάποιον να τους στηρίξει, να τους ακούσει, να τους πιστέψει, ότι πραγματικά αυτά που σου λένε, είναι αλήθειες.

Στην περιοχή μας υπάρχει ένας πληθυσμός περίπου 95 χιλιάδες άστεγων. Πάνω από 16 χιλιάδες είναι παιδιά κάτω των 18 χρόνων. Αυτά τα παιδιά βλέπουμε εμείς. Παιδιά αυτά έχουν πρόβλημα, με σεξουαλική κακοποίηση από γονείς, ναρκωτικά επειδή δεν υπάρχει οικογένεια να τα στηρίξει και προβλήματα μάθησης.

Και η Αμερική λοιπόν έχει άστεγους;

Η περιοχή του πλούτου , του Μπέβερλι χιλς, από την περιοχή που δουλεύω εγώ είναι κάπου 7 μίλια. Και η διαφορά είναι μέρας και νύχτας.

Η αμερικάνικη κοινωνία κινείται ανάμεσα στο μαύρο και το άσπρο. Η κοινωνία που έχει τα πάντα, ακριβό αυτοκίνητο, το ακριβό ξενοδοχείο σε μια άλλη χώρα, και η κοινωνία που πεινάει.

Η κοινωνία που απολαμβάνει και επαναπαύεται και η άλλη που πεινάει, που μένει κάτω από γέφυρες, μέσα σε χαρτόκουτες σε περιοχές που μετά το ηλιοβασίλεμα γίνονται πολλά.

Πως εξηγείται, μια χώρα που δαπανά αστρονομικά ποσά για διαστημικά προγράμματα, να έχει τόση φτώχια;

Κι εμείς θα θέλαμε να είχαμε την απάντηση σε αυτό το ερώτημα.

Γιατί πάνε στον ψυχολόγο οι πλούσιοι;

Οι πλούσιοι πάνε 4 φορές τη βδομάδα στον Ψυχολόγο, ίσως γιατί είναι η μόδα, ή γιατί πρέπει να πληρώσουν για να τους ακούσει κάποιος.

Έχετε κάποια τρανταχτά περιστατικά από την εμπειρία σας;Δυστυχώς ναι. Η πρώτη περίπτωση για μένα όταν άρχισα να βγαίνω στο δρόμο. Κάθε δεύτερη Πέμπτη παίρνω τους φοιτητές μου και βγαίνουμε στο δρόμο, και μιλάμε με παιδιά που έχουν πρωτοέρθει στην περιοχή, πριν τα πιάσουν οι «επιτήδειοι». Αυτό που μπορώ να πω, και είμαι υπερήφανος γι αυτό, είναι ότι στα εικοσιένα χρόνια, που βγαίνω στο δρόμο, όπου κυκλοφορούν παιδιά από κάθε καρυδιάς καρύδι, ένα μόνο ελληνόπουλο συνάντησα. Αυτό κατά την άποψή μου δείχνει ότι ακόμα σαν οικογένεια, σαν λαός, είμαστε ζωντανοί.

Με ρωτήσατε όμως για τις περιπτώσεις που με σοκάρισαν: Το πρώτο παιδί που είχα δει να εκδίδεται από την μητέρα του, ήταν ένα εννιάχρονο αγοράκι, το οποίο δυστυχώς πριν 4,5 χρόνια πέθανε από ΑΙDS. Η μητέρα του το εξέδιδε για ναρκωτικά για χρήση δική της. Ένα άλλο περιστατικό είναι από μία κοπέλα που ερχόταν στο ίδρυμα και μου έλεγε για το παιδί της, που ήταν παιδί του παππού της, που ήταν συγχρόνως άνδρας της και πατέρας της.

Τέτοιες ακραίες περιπτώσεις υπάρχουν πολλές;

Πάρα πολλές, είναι σχεδόν ο κανόνας.

Από το αποτέλεσμα της δουλειάς σας πόσο ικανοποιημένος είστε;

Πρόσφατα, λίγο πριν έρθω στην Ελλάδα επικοινώνησαν μαζί μου τρία παιδιά που τα είχα πριν 15 χρόνια, για να μου πουν για την πρόοδο τους.. Σήμερα ο ένας σπουδάζει δικηγόρος σε καλό πανεπιστήμιο της Αμερικής, ο άλλος έχει γίνει Σεφ και θέλει να επιστρέψει στη περιοχή να μαγειρεύει για τα παιδιά που έχουμε στο ίδρυμα, και ο τρίτος είναι ο ντραμίστας του Μικ Τζαγγκερ.

Πόσο σας στηρίζει, σας προστατεύει η Πολιτεία στο έργο σας;

Η πολιτεία μας προστατεύει, αλλά να χτυπήσω ξύλο (κτυπάει) στα 21 μου χρόνια μία μόνο φορά φοβήθηκα να είμαι το δρόμο. Βγαίνουμε στο δρόμο από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 2 το πρωί. Δύσκολες ώρες, αλλά όταν προσέχεις και όταν τηρείς τους νόμους της νύχτας… Για παράδειγμα, αν σταματήσει ένα αυτοκίνητο και πάει το παιδί να μιλήσει και ξέρουμε τι πρόκειται να γίνει, δεν το σταματάμε, παρόλο που θέλουμε, γιατί δεν ξέρουμε αυτός που οδηγεί αν έχει πιει, αν είναι οπλισμένος. Μαθαίνεις να σέβεσαι τους νόμους της νύχτας.

Βλέπουμε όμως ότι τα παιδιά μας αγαπάνε, μας ξέρουν τόσα χρόνια που κάνουμε αυτή τη δουλειά, ώστε αν γίνει κάτι μας προειδοποιούν. Όταν για παράδειγμα γίνει μια φασαρία, έρχονται και δημιουργούν γύρω μας κλοιό προστασίας. Αισθάνομαι πάρα πολύ άνετα να είμαι εκεί

Σας έχει περάσει από το μυαλό να σταματήσετε κάποια στιγμή αυτή την δύσκολη και επικίνδυνη αποστολή;

Όταν άρχισα την καριέρα μου, άνοιξα δικό μου γραφείο, για τρία χρόνια. Τα χρήματα που έβγαζα ήταν πολύ περισσότερα, αλλά δε μπορούσα να τις νιώσω τις περιπτώσεις που έβλεπα. Αυτό που έκανα το ένιωθα σαν δουλειά και όχι σαν λειτούργημα. Δε μπόρεσα να το συνεχίσω έτσι. Μου είχε έρθει κάποτε μια κοπέλα πολύ πλούσια από καλή οικογένεια, που είχε κάνει απόπειρα αυτοκτονίας επειδή δε μπόρεσε να βρει δωμάτιο σε ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία του Τόκιο. Εγώ δε μπόρεσα να το καταλάβω αυτό. Και ο θεράπων , ο ψυχολόγος, πρέπει να επικοινωνήσει με τον ασθενή του για να τον θεραπεύσει. Και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, που με έκαναν να καταλάβω ότι αυτού τους είδους η ενασχόληση με την ψυχολογία δεν είναι αυτό που θέλω, και τα χρήματα δεν είναι αυτοσκοπός.

Την εξέλιξή σας πως τη βλέπετε σε αυτό τον τομέα που είστε;

Τώρα προσπαθώ να πείσω το νοσοκομείο να πάρουμε μια κινητή μονάδα να έχουμε μαζί και ειδικούς για άλλες περιπτώσεις. Βρίσκουμε πολλές φορές τραυματίες και δε μπορούμε να προσφέρουμε εμείς τίποτα. Κατά τα άλλα, θέλουμε να συνεχίσουμε να πηγαίνουμε εμείς στα παιδιά. Γιατί αν πεις σε ένα παιδί που έχει ανάγκη απόψε, έλα αύριο στο γραφείο μου να με δεις, είναι δώρον άδωρο. Μπορεί να ξέρει πού να πάει, αλλά όταν περάσει η κρίση δε θα έρθει.

Το ότι ο γιατρός πηγαίνει στο πρόβλημα και όχι το πρόβλημα στο γιατρό, είναι μια φιλοσοφία που τη βρίσκεις διαδεδομένη στην Αμερική;

Δε μπορώ να το πω αυτό,. Νομίζω ότι είμαστε οι πρώτοι που το εφαρμόζουμε. Τώρα αρχίζουν να το αντιγράφουν και σε αλλά μέρη της Αμερικής: Νέα Υόρκη, Σαν Ντιέγκο…Πρόσφατα είχαμε μία επίσκεψη από μια ομάδα στο Σα Ντιέγκο που ήρθε να δει τη δουλειά μας, γιατί και αυτοί περίμεναν να πάνε τα παιδιά στο ίδρυμα που έχουν ήδη φτιάξει, αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε. Βλέπετε το ίδρυμα, όσο καλό και να είναι, δεν είναι και τόσο φιλόξενο.

Η κατάθλιψη μήπως είναι μια μόδα;

Μπορεί ο κόσμος να το πάρει σαν μόδα και να λέει ότι έχει κατάθλιψη, αλλά ο ειδικός μπορεί να καταλάβει. Υπάρχει ένα ιστορικό. Υπάρχουν και τα συμπτώματα. Στους μεγάλους είναι η δυσφορία, είναι η αδυναμία να χαρούν την απόλαυση, να τρώνε λίγο, να κοιμούνται περισσότερο, να νιώθουν ατονία αδιαφορία …Στους νέους είναι να είναι ριψοκίνδυνοι οξύθυμοι, αυτοκαταστροφικοί…

Σελ9 δίστηλο

Τιμητικές διακρίσεις

Παραλήπτης του Ανθρωπιστικού Βραβείου FDF για το 2008 ο Καλλιμασιώτης Νικόλαος (Νικ.) Στεφανίδης, Ph.D

Ο ιατρός Στεφανίδης ή Dr. Nik, όπως είναι καλύτερα γνωστός στη νεολαία της περιοχής όπου ζει, εργάζεται ως επιβλέπων ψυχολόγος στο Νεανικό Πρόγραμμα Υψηλού Κινδύνου της πτέρυγας Εφηβικής Ιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων στο Λος Άντζελες τα τελευταία 21 χρόνια. Ήταν εκείνος που καθιέρωσε το πρόγραμμα για τους σπουδαστές διδακτορικού στον τομέα της ψυχολογίας. Αυτή τη στιγμή είναι ο Κλινικός Διευθυντής και βασικός Επιμελητής αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος. Ο Dr. Nick εργάζεται επίσης για το LAYN, ένα Κέντρο Νέου και Εφήβου, στο οποίο στεγάζονται δυο άσυλα για άστεγους εφήβους από 12 έως 17 ετών. Ο Dr. Nick είναι ο Διευθυντής του Προγράμματος, προσφέροντας εκπαίδευση στο προσωπικό και στους νεαρούς σπουδαστές που συνεργάζονται με το κέντρο από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καλιφόρνιας. Μια από τις αγαπημένες δραστηριότητες του Dr. Nick είναι η «προσέγγιση στο δρόμο». Κάθε δεύτερη Πέμπτη, από τις 10 το βράδυ έως τη 1 το πρωί, ο Dr. Nick και οι μαθητές του γυρίζουν στους δρόμους του Χόλυγουντ εντοπίζοντας άστεγους εφήβους που περιφέρονται ψάχνοντας για παρέα και τελικά καταλήγουν θύματα των εμπόρων ναρκωτικών ή εκμετάλλευσης. Η Δωρεάν Κλινική του Λος Άντζελες είναι ένα ακόμα κέντρο στο οποίο ο Dr. Nick προσφέρει βοήθεια στους άστεγους νέους και σε εκείνους που υπάρχει φόβος να μείνουν άστεγοι. Στο κέντρο λειτουργούν, επίσης, δυο τμήματα, ένα για νέους από 12 έως 25 χρονών που χρειάζονται βοήθεια κι ένα άσυλο για νεαρές γυναίκες που υπήρξαν θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Ο Dr. Νick είναι καθηγητής Παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή Keck του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Αναπληρωτής Καθηγητής Επαγγελματικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Alliant και Κλινικός Διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας Τραυματικών Επεισοδίων για Άστεγους Νέους. Έχει δώσει πολλές διαλέξεις πάνω στο θέμα των ψυχολογικών επιπτώσεων στους νέους στην Αμερική και στο εξωτερικό. Έχει συγγράψει πολλά άρθρα, καθώς και έχει οργανώσει και προεδρεύσει σε πολλά συνέδρια, όσον αφορά το θέμα της βίας κατά των εφήβων. Για πέντε χρόνια δίδασκε σε σεμινάρια για την ανατροφή των παιδιών σε φυλακισμένες γυναίκες στις φυλακές Twin Towers του Λος Άντζελες και συνεχίζει να διδάσκει τάξεις γονικής συμπεριφοράς. Είναι ενεργό μέλος της Φιλανθρωπικής Κοινότητας.

Αναδημοσίευση από τα Καλλιμασιώτικα Νέα , τελευταίο τεύχος.

Πηγή: Εφημερίδα Δημοκρατική (Το άρθρο δημοσιεύτηκε Δευτέρα, 30 Ιουνίου 2008 στις 1:07 pm)