O ΚΩΣΤΑΣ ΠΕΡΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΑΦΑΝΕΙΑΣ

(Από την ομιλία του Δημήτρη Μελαχροινούδη στις εκδηλώσεις της 8 Φλεβάρη στην Αθήνα )

Κυρίες και Κύριοι,
Είχα την πρόθεση να αναφερθώ εν εκτάσει στον Οραματιστή Περρίκο, αλλά όπως διαπιστώνεται ο Ήρωας Περρίκος πάντα καταφέρνει να καπελώνει τον Οραματιστή ακόμα και στο θέμα του χρόνου. Θα σας απασχολήσω λοιπόν λιγότερο από 15 λεπτά
Η πρώτη αναφορά, μετά από τις ανακοινώσεις των ραδιοσταθμών Μόσχας και ΒΒC για το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ στη γερμανοκρατούμενη Ευρώπη το Σεπτέμβρη του 1942, έγινε 28 χρόνια αργότερα , στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΣΑΣ, το Δεκέμβρη του1971.

Ο Περρίκος παρέμεινε εξοργιστικά στο περιθώριο σε σχέση με άλλους. Πιστεύομε ότι σ’ αυτό συνέβαλε το γεγονός ότι δεν ήταν ούτε δεξιός, ούτε αριστερός, απλά ήταν ο Περρίκος.

Επί πλέον , και μετά από αυτά που προηγήθηκαν μέχρι σήμερα, η πλευρά του Οραματιστή είναι σχεδόν άγνωστη, που την επισκιάζει η γνωστή του Ήρωα.
Παραφράζοντας τα λόγια του Αποστόλου Παύλου και διαλέγοντας αντί του λόφου της Πνύκας, το φιλόξενο Τιτάνια, <ήλθομεν ημείς εκ Καλλιμασίας εις Αθήνας κηρύξαι τον άγνωστον Περρίκον>.

Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ακόμη ότι τολμούμε να κομίσωμεν γλαύκας ες Αθήνας, αφού σύμφωνα με την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 11 του περασμένου Δεκέμβρη, <κάποιοι, από άγνοια προφανώς>, όπως γράφει ο Αλ. Ασωνίτης, κατέστρεψαν την προτομή του Περρίκου κατά τα γνωστά γεγονότα.

Ο Κώστας Περρίκος ξεφύτρωσε από τα χώματα της ακριτικής Χίου. Μετά από τραυματική παιδική εμπειρία, πέρασε στην εφηβική, στην οποία κυριαρχούσαν οι συνέπειες του Πρώτου πολέμου και το δράμα της μικρασιατικής καταστροφής. Γεγονότα πιστεύομε ότι έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του.

Είναι η εποχή που με επίταση κυκλοφορούσαν οι ιδέες για τη δημιουργία μιας ανθρωπινότερης κοινωνίας, μέσα από τη συνεργασία των κρατών της Ευρώπης. Ιδέες δηλαδή που επαναλαμβάνονται μετά από κάθε πόλεμο. Μια φιλοσοφία δηλαδή που ξεκινά από τότε που οι Τούρκοι έφθασαν έξω από τη Βιέννη, με διαχρονικές επαναλήψεις μέχρι το γαλλοπρωσσικό πόλεμο του 1870.

Τις ιδέες αυτές προβάλλει ένας καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ο γεννημένος στη Φλάνδρα, κοσμοπολίτης με ελληνικές ρίζες Κουτενχόφε – Καλλέργης. Στο περιοδικό που εκδίδει από το 1920, το Paneuropa, δημοσιεύεται το 1924 το Ευρωπαϊκό Μανιφέστο. Το Μανιφέστο για τη ενοποίηση των κρατών της Ευρώπης υιοθετήθηκε από τους 2000 συνέδρους, ανάμεσα στους οποίους και ανώτατος Γάλλος αξιωματούχος Αριστίντ Μπριάν.

Από αυτή τη Σχολή προέρχεται, μεταξύ των άλλων, και ο νεαρός τότε καθηγητής στην έδρα της κοινωνιολογίας του πανεπιστήμιου της Αθήνας, Παναγ. Κανελλόπουλος, ο οποίος έγινε γνωστός με το σύγγραμμά του περί αβασιλεύτου δημοκρατίας.

Εμφορούμενος με τις ιδέες αυτής της εποχής, ο κατά τρία χρόνια νεότερός του Υποσμηναγός Κ. Περρίκος, γνωρίζεται και συνεργάζεται μαζί του. Συμμετέχει στην ίδρυση του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος του Κανελλόπουλου. Κύριος σκοπός η συνένωση όλων των εθνικών δυνάμεων για το καλό του τόπου. Στη δικτατορία του Μεταξά που ακολούθησε, ο Αρχηγός εξορίζεται και ο Περρίκος αποστρατεύεται, επειδή τόλμησε να γράψει στην εφημερίδα τους για το μη αξιόμαχο της ελλ. Αεροπορίας.

Ο Οραματιστής Περρίκος αποκαλύπτεται μέσα από ένα γράμμα που έστειλε στον αδελφό του Κανελλόπουλου, Αθανάσιο, με την κήρυξη του ελληνο-ιταλικού πολέμου, στον οποίο έτρεξε να καταταγεί, και το οποίο γράφει < …ανήκω σε εκείνους που προετοιμάζουν το αύριο της ανθρωπότητας, τους εργάτες μιας άλλης εποχής, που θα αφήσουν ανεξίτηλα τη σφραγίδα της ελληνικής Ιδέας. Ο Περρίκος, Οργανωμένος στη <Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών> του Κανελλόπουλου, δημοσιογραφεί στην παράνομη εφημερίδα <Μεγάλη Ελλάς>. Στο πρώτο της φύλλο που διακηρύσσονται οι σκοποί της οργάνωσης, καταλήγει ότι μετά την επίτευξη του διωξίματος του κατακτητή <θα ζητήσομε τη συμμετοχή νέων ανδρών στη δημόσια ζωή, που με τον αγνό τους ενθουσιασμό θα συμβάλλουν αποτελεσματικά στη θεμελίωση και οικοδόμηση, επάνω στους σωρούς των ερειπίων, μιας παγκόσμιας αύριον, οροθετημένης από το ελληνικό πνεύμα της λευτεριάς και το πανανθρώπινο της κοινωνικής δικαιοσύνης>.(Αρ. Φύλ. 1, Δεκ. 1941). Στο ίδιο φύλλο αναγράφεται ότι η αυριανή κοινωνία δεν θα χαθεί, μα αντίθετα θα σωθεί, αν λείψουν από τη μέση τα καθάρματα που είτε βρέθηκαν πλούσιοι, είτε πλουτίζουν σήμερα, αδιάφοροι μπροστά στον κίνδυνο του βιολογικού αφανισμού που διατρέχουμε.

Τον Οκτώβρη του ’42, στο 12ο φύλλο της διαβάζομε. «Παράλληλα με τον αγώνα για την αποτίναξη του ξένου ζυγού, προβάλλει αυτόματα και επιτακτικά ένας δεύτερος αγώνας, ίδιας αξίας με τον πρώτο, για την αποτίναξη του εσωτερικού ζυγού που ενσαρκώνει το πνεύμα της ηθικής παρακμής».Η «Μεγάλη Ελλάς» έβγαλε το 17ο τελευταίο φύλλο της το Μάρτη του 1943, ένα μήνα μετά την εκτέλεση του Περρίκου, όταν ο Κανελλόπουλος βρίσκονταν πια στην Αίγυπτο. Αν συγκρίνομε την ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ και τη ΔΟΞΑ, έντυπο της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων (Π.Ε.Α.Ν.),της οποίας αρχηγός ήταν ο Περρίκος από τον Οκτώβρη του 1941, θα διακρίνομε την ίδια ασυγκράτητη ορμητικότητα του ύφους που ταιριάζει περισσότερο στην υπογραφή του Περρίκου, παρά στην ήρεμη σοφία του Κανελλόπουλου. Τα δημοσιεύματα και των δύο εντύπων υποστήριζαν ότι ο αγώνας εναντίον του κατακτητή θα πρέπει να μείνει έξω από άλλους προσανατολισμούς.

Γράφει συγκεκριμένα η ΔΟΞΑ ΤΟ Μάη Του 1942. «Δεν είναι η ώρα τούτη πρόσφορη για κουβέντες, για λόγια, για συνθήματα κοινωνικά ή πολιτικά. Θάρτη η στιγμή και γι’ αυτά….Ας κλείσωμε τ’ αυτιά μας στα κηρύγματα μερικών άσεμνων και αργόσχολων γέρων που ζητούν να μας διχάσουν τη στιγμή τούτη που η μάχη βρίσκεται στην πιο κρίσιμη φάση της, για το πώς θα ξαναπάρουν στα παράλυτα χέρια τους τη σφραγίδα της εξουσίας».

Η ΔΟΞΑ, το όργανο της ακομμάτιστης Π.Ε.Α.Ν., παρέμεινε στις ίδιες αρχές όπως διαβάζομε και μετά τη σύλληψη του Αρχηγού της (11-11-42), αφού λίγες μέρες μετά, πρεσβεύει «την αληθινή Δημοκρατία κι όχι αυτήν που φαμπρίκαραν μέχρι σήμερα οι διάφοροι πολιτικάντηδες, που αντικειμενικό στόχο είχαν να καβαλήσουν το ωραίο άλογο της εξουσίας και να καταδυναστεύσουν τους λαούς.

Η έννοια της αληθινής Δημοκρατίας και λευτεριάς που μόνο οι Λαοί θα κληθούν να εγκαθιδρύσουν και προστατέψουν, είναι η οικονομική λευτεριά, αυτή που θα ξεσκλαβώση πραγματικά τον ιδρώτα της εργασίας απ’ την εκμετάλλευση του οποιουδήποτε τρίτου κατεργάρη, που για μοναδική του ικανότητα έχει να ζει εις βάρος του εργαζόμενου, είτε γιατί σπούδασε την κεφαλαιοκρατική αγυρτεία, είτε γιατί είναι κληρονόμος εκμεταλλευτών του αίματος και του ιδρώτος των άλλων.
Αυτή που θα γκρεμίση μια για πάντα κάθε ταξική διαφορά και την περίφημη άμιλλα και πρωτοβουλία, έννοιες μεγάλες που στα χέρια των αγυρτών του κεφαλαίου δεν σημαίνουν τίποτε άλλο από αισχρό ανταγωνισμό σε άνισο αγώνα, αφού από τη μια μεριά στέκουν οι εκμεταλλευτές που συναγωνίζονται και απ’ την άλλη οι εργαζόμενοι που ποτέ δεν λογαριάστηκαν παρά σαν αντικείμενο εκμετάλλευσης».

Αντί μνημοσύνου δε για την εκτέλεσή του στις 4 του Φλεβάρη, η εφημερίδα θα επαναλάβει τον αρχηγό της (6 Μάη 1943) : «Θα πρέπει να διώξουμε ακόμα κι όλους εκείνους – όποιοι κι αν είναι - που αφού λευτερωθή το Έθνος θα πασκίσουν να μας κάνουν δούλους. Δεν μας νοιάζει αν θα τους λένε κεφαλαιοκράτες διχτάτορες ή βασιλιάδες. Σε όλους θα πούμε πως θέλουμε ολόκληρη τη λευτεριά μας, αυτήν που αγωνιζόμαστε να πάρουμε, στα χέρια ολόκληρου του λαού.

Κι ολοκληρωμένη θάναι η λευτεριά μονάχα όταν η Πολιτεία, ντυμένη με τη δημοκρατική της χλαμύδα, καθίση σ’ ένα θρόνο ασάλευτο, γιατί τα τέσσερα πόδια θα πατάνε στέρεα σε μια κοινωνία οργανωμένη σοσιαλιστικά.
Τα πιο μεγάλα πετράδια στο σκήπτρο της θάναι:

Η εθνική συνείδηση σαν φορέας πολιτισμού.
Η οικονομική ισότητα σαν νόμος κοινωνικός.
Η λευτεριά της σκέψης και του λόγου σαν απαραίτητη τροφή της ύπαρξής μας.
Η γενική μόρφωση σαν δικαίωμα που γεννιέται μαζί με τον καθένα μας και που θάχη για όρια τις ικανότητές μας και όχι όπως τώρα την οικονομική μας αντοχή».
Η Π.Ε.Α.Ν. δεν αποτέλεσε εξαίρεση της εποχής της, αφού λόγω των συγκυριών θάπρεπε να διαλέξει ανάμεσα σε δυο πολιτικούς προσανατολισμούς οι οποίοι δεν
Μπόρεσαν να αποφύγουν το αιματοκύλισμα. Το γεγονός είναι ότι όταν ο Κανελλόπουλος συμβούλεψε από την Αίγυπτο να συνεργαστούν με το ΕΑΜ, η οργάνωση είχε ήδη κάμει την εκλογή της. Μετά το θάνατο του Περρίκου δεν υπήρχε ο Αρχηγός που μαγνήτιζε τους ακροατές του και γίνονταν παράδειγμα η παρόρμησή του. Τον εμφύλιο που ακολούθησε, όλοι όσοι έχουν την ηλικία του ομιλητή, τον ένοιωσαν στο πετσί τους και χρειάστηκαν πολλές δεκαετίες για να συμφιλιωθεί ο ελληνισμός.

Θα προσθέσω ότι μέχρι τις μέρες μας δεν αποχτήθηκε η λευτεριά στο βαθμό που οραματίστηκε ο Περρίκος, του οποίου όμως τα οράματα είναι πάντα επίκαιρα. Ίσως αυτό να δίνει την εξήγηση γιατί ο Κώστας Περρίκος πεισματικά παραμένει στην αφάνεια.

Το Εκπολιτιστικό Σωματείο Καλλιμασιάς Η ΠΡΟΟΔΟΣ ανέλαβε να αναδείξει τον Περρίκο. Οι ενέργειές του από το 1992 συνεχίζονται μέχρι σήμερα χωρίς διακοπή, όπως θα διαβάσατε σε μια πρόχειρη αναφορά που σας μοιράστηκε.
Σήμερα ,υπό την ιδιότητα του επίτιμου προέδρου , μεταφέρω επιστολή του Προέδρου του Σωματείου της γενέθλιας γης του Ήρωα-Οραματιστή προς τους βουλευτές του νησιού μας, με κοινοποίηση προς τον Πρόεδρο της Βουλής. Περιλαμβάνει το αίτημα προς το κορυφαίο βουλευόμενο όργανο της συντεταγμένης Πολιτείας της απόδοσης τιμής στον Κώστα Περρίκο ως ΑΞΙΟΥ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ.

Παρακαλώ λοιπόν, τιμής ένεκεν τον κ. Γιώργο Μπαχά του περιοδικού ΝΕΜΕCIS, o oποίος αυθόρμητα ανέλαβε την ανακατασκευή της προτομής του Κώστα Περρίκου, εάν βρίσκεται ανάμεσά μας να επιδόσει την επιστολή με το αίτημα του Σωματείου τόσο στους παριστάμενους βουλευτές μας κ.κ.. Γιάννη Κοσμίδη και Ελπίδα Τσουρή, όσο και στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κ. Δημήτρη Σιούφα
Θα κλείσω την ομιλία μου με τα λόγια της αντιφώνησης του αείμνηστου Χιώτη ιατρού Γιάννη Μουτάφη όταν τον τίμησε η Εταιρεία Ελλήνων ιατρών στις 15-10-87:

Να μεταφερθούν τα μηνύματα για ειρήνη και λευτεριά σ’ όλους εκείνους που κυβερνούν την ανθρωπότητα. Να αγωνιστούν για την ανθρωπιά ανεξάρτητα από το πολιτικό κόστος και να γλιτώσουν τους λαούς από το άγχος της καταστροφής. Τούτη η ευχή είναι παγκόσμια και εκφράζει πιστεύω όλους εμάς, όλους τους ελεύθερους ανθρώπους, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, λευκούς, μαύρους, κίτρινους, και θα συμπλήρωνα Τούρκους, Εβραίους, Παλαιστίνιους, Έλληνες. Ο Κώστας Περρίκος που σήμερα τιμούμε μας δείχνει το δρόμο.