Με αυτό τον τίτλο η εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ δημοσίευσε στις 15/10/2004 το ακόλουθο άρθρο:
Η σημερινή διενέργεια του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου για τις πόλεις της Ιωνίας και το Αιγαίο κάνει ακόμα πιο επίκαιρη την ακόλουθη επισήμανση του κ. Δημήτρη Μελαχροινούδη.
Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη του στον Τσεσμέ φέρνει στο φως από τα αρχεία της βιβλιοθήκης Κοραή επιστολή του Δημοδιδασκάλου Βασίλειου Δηληγιάννη προς τον Δήμαρχο Χίου Λεωνή Καλβοκορέση το 1936. Μια επιστολή που ζητούσε να αναζητήσουμε την ταυτότητα της Χίου και σε ορεινά Τουρκοχώρια.
Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη του στον Τσεσμέ φέρνει στο φως από τα αρχεία της βιβλιοθήκης Κοραή επιστολή του Δημοδιδασκάλου Βασίλειου Δηληγιάννη προς τον Δήμαρχο Χίου Λεωνή Καλβοκορέση το 1936. Μια επιστολή που ζητούσε να αναζητήσουμε την ταυτότητα της Χίου και σε ορεινά Τουρκοχώρια.
Εξηγεί ο κ. Μελαχροινούδης:
Συνοδεύοντας πρόσφατα την παιδική Helmepa Χίου κατά τη μετάβαση της στον Τσεσμέ, ένιωσα «σαν στον τόπο μου». Και δεν ήταν μόνο για τούτο οι συναισθηματικοί λόγοι. Η γιαγιά μου ΧατζηΣαρρή από τα Καράπουρνα και ο πατέρας μου, γεννημένος εκεί, βαπτίστηκε από τον παππού του παπά Σταμάτη Μελαχροινούδη, που ιερουργούσε στην Κρήνη (Τσεσμέ).
Ένιωθα, χωρίς να μπορώ να εξηγήσω, ότι με πολλούς ανθρώπους που συναντούσα και μιλούσα είχαμε πολλά κοινά, όπως στην περίπτωση του συμπατριώτη ή και χωριανού ακόμη. Πραγματικά, όπως η έρευνα αποκαλύπτει, από τους 40000 τόσους σκλάβους που εξήχθηκαν επίσημα (με τεσκερέ του τελωνείου Χίου) το 1822, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό εξισλαμίστηκε ή παράμεινε στην κατάσταση του σκλάβου στην απέναντι ακτή της Ιωνίας. Σε σχετικές μάλιστα έρευνές μου στα Αρχεία του Κράτους στη Χίο, καταγράφτηκαν πάμπολλες τέτοιες περιπτώσεις είτε στη διεκδίκηση κύρια κληρονομικών δικαιωμάτων, είτε σε διαθήκες, όπου μνημονεύονται οι προαναφερόμενοι.
Ποιος, λοιπόν, θα μου απέκλειε ότι ο σημερινός συνομιλητής μου, δεν κατάγεται από τους παραπάνω, κρίνοντας από τα χαρακτηριστικά, το μέταλλο της φωνής, τον τρόπο σκέψης ή τέλος τον αυθορμητισμό που μας διακρίνει;
Αφορμή για όσα γράφω, μου έδωσε και η ανακάλυψη δύο εγγράφων στα ακαταχώρητα της Βιβλιοθήκης Κοραή, κατά την εκεί για οκτώ χρόνια υπηρεσία μου. Περιμένουν απάντηση και έρευνα πιστεύω, από το 1937. Τέτοιες περιπτώσεις, όπως των εκπατρισμένων από τα Αρμόλια και την Καλαμωτή, που αναφέρουν, πιθανόν να αποκαλύψει η έρευνα σήμερα, απαλλαγμένη από τον δικαιολογημένο άλλωστε συναισθηματισμό, που διευκολύνει η στάση των Τουρκικών Αρχών, την οποία πρέπει να εκμεταλλευτούμε, στην κοινή μας πια πορεία στην Ευρώπη.
Ευελπιστώντας ότι θα δώσετε στη δημοσιότητα τα έγγραφα αυτά, περιμένω συμμετοχή στην προσπάθεια από τους παραλήπτες του εντύπου σας.
Καλλιμασιά 14 Οκτωβρίου 2004
Δημ. Μελαχροινούδης
Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ:
Τα τουρκοχώρια Καλαμούτ και Αράμουλα
Στην επιστολή του ο Βασίλειος Δεληγιάννης το 1936 ανέφερε στον αείμνηστο Δήμαρχο Καλβοκορέση τα ακόλουθα:
Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,
Αφορμή εις το να σας γράψω, αν και τελείως άγνωστος εις υμάς, είναι το εξής: Κατά το 1916 εκτελών στρατιωτικήν υπηρεσίαν εις τα περίφημα αμελέ ταμπορού (εργατικά τάγματα) του Τουρκικού στρατού επεσκέφθην τα ορεινά Τουρκοχωρία Καλαμούτ, Αράμουλα, Μουσλού Γκιομέ, Κουρμπαλή κλπ. του Δήμου Καλέ Ταβάζ (αρχ. Τάβας) της υποδιοικήσεως Δενιζλή νομού Αϊδινίου της Μ. Ασίας. Εντύπωσιν μου προξένησεν εξ αρχής τα ονόματα των δύο πρώτων χωρίων, τα οποία εμύριζον κάτι Ελληνικόν, χωρίς να γνωρίζω την αιτίαν.
Άμα τη εκδόσει του μνημειώδους έργου του Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού Ελευθερουδάκη προσέτρεξα εις την λέξιν Τάβαζ, ίνα ικανοποιήσω την περιέργειάν μου. Εκεί είδον, οι κάτοικοι του Καλέ Ταβάζ μετά των πέριξ χωρίων είναι κατά πλειονοψηφίαν άποικοι εκ Χίου, εποικισθέντες κατά μίαν επανάστασιν του ένδοξου νήσου σας.
Ήδη με την επίσκεψην του σεπτού βασιλέως Γεωργίου εις την νήσον σας είδον εις την Εφημερίδα «Φως» της Θεσσαλονίκης της 23-2-37 τα δισλαμβανόμενα εν των συνημμένω αποκόμματι και ιδίως τα ονόματα των δύο χωρίων Καλαμωτή και Αρμόλια, από τα οποία επείσθην τελείως την ακρίβειαν των γραφομένων εν των ως άνω Λεξικώ και ότι οι δυστυχείς ένδοξοι πατριώται σας εξοριζόμενοι εις το εσωτερικόν της γείτονος Μ. Ασίας με ανεπτυγμένον το Εθνικόν αίσθημα, έδωσαν εις τα χωρία εις τα οποία εκατοίκησαν το όνομα των εγκαταλειφθέντων χωρίων των, δια να μαρτυρείται η ένδοξος καταγωγή των.
Έμεινα μαζί των επί 43 ημέρας (26 Μαρτίου μέχρι 1 Μαΐου 1916) χωρίς να ανακαλύψω ίχνος τι Ελληνοχριστιανικό άλλως τε και δεν εγνώριζον τότε τίποτε περί της καταγωγής των. Το μόνον το οποίον μοι έκαμεν εντύπωσιν είναι ότι αι γυναίκες των δεν εγνώρισαν τον φερετζέν, οι δε άνδρες είναι ηπίου χαρακτήρος με ολίγην δόσιν Τουρκικού φανατισμού.
Είναι αληθές ότι δεν παρουσιάσθην εις αυτούς ως Έλλην, αλλ’ ως Τούρκος, κατά σύστασιν του Δημάρχου (μουδίρη) Καλεταβάζ, Τούρκου εξ Ιωαννίνων Ελληνομαθούς.
Αν παρουσιαζόμην εις αυτούς ως Χριστιανός, ίσως να μοι έλεγον τίποτε εκ παραδόσεως.
Ταύτα κατά καθήκον γνωρίζω εις υμάς χάριν της ιστορίας της Νήσου σας.
Μεθ’ υπολήψεως
Βασιλείου Ν. Δεληγιάννης Δημοδιδάσκαλος
Δημητρίτσιον – Νιγρίτης – Σερρών
Τη 30-3-1937
Ακριβές αντίγραφον
Εν Χίω τη 10 Απριλίου 1937
Ο Δήμαρχος Χίου
Λ. Καλβοκορέσης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου