Η ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΠΙΒΛΗΘΗΚΕ - ΤΗΝ ΕΠΙΒΑΛΑΜΕ ΕΜΕΙΣ

Όλοι οι Χιώτες έχουμε ακούσει από διηγήσεις των πατεράδων και των παππούδων μας και ο ιστορικός έχει αναλυτικά και παραστατικότατα περιγράψει τους σκληρούς αγώνες μιας ολιγομελούς ομάδας φωτισμένων αστών, με επικεφαλής τον Καλλιμασιώτη γιατρό Γεώργιο Σταγκούλη, που οδήγησαν στην ίδρυση της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου. 

Η αιτία για τους αγώνες αυτούς δεν ήταν άλλη από την άγρια καταλήστευση του μόχθου του μαστιχοπαραγωγού από τους κερδοσκόπους-τοκογλύφους και τους τοπικούς αντιπροσώπους τους, τους <<πράττες>>, οι οποίοι και αγόραζαν την εσοδεία του - αν ήθελαν, όση ήθελαν και όποτε ήθελαν - και πλήρωναν αυτόν, όταν ήθελαν και όσο ήθελαν. 

Το 1938 όλα άλλαξαν με την ψήφιση του αναγκαστικού νόμου <<περί ιδρύσεως της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου>>. Σύμφωνα με τον εν λόγω νόμο και σε πολύ αδρές γραμμές ο παραγωγός υποχρεούται να παραδίδει όλη την παραγωγή του και να αμείβεται γι’ αυτήν με τους όρους και τις προϋποθέσεις, που ο ίδιος μέσω των αντιπρόσωπων του, θέτει, καθώς εκείνος είναι, που εκλέγει ελεύθερα την διοίκηση του, την οποία και δύναται να ανακαλεί. Ακολούθως η Ελληνική πολιτεία κατοχύρωσε την ίδρυση και λειτουργία αναγκαστικών συνεταιρισμών σε ακόμη ανώτερο νομοθετικό επίπεδο, στο σύνταγμα των Ελλήνων (Άρθρο 12, παράγραφος 5).

Με την πάροδο του χρόνου η Ένωση μας μετεξελίχτηκε – και εξακολουθεί να εξελίσσεται -, σταθερά και προοδευτικά, από απλή αποθήκη μαστίχας σε υγιή, ισχυρό, πολυπρόσωπο, κερδοφόρο επιχειρηματικό όμιλο, με την θυγατρική της εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο αξίων Αθηνών, με διαρκή παρουσία στα ελληνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή οικονομικά, επιχειρηματικά, επιστημονικά, κοινωνικά και πολιτιστικά fora, και κατέστη παράδειγμα προς μίμηση για τον επιχειρηματικό, συνεταιριστικό και παραγωγικό κόσμο της χώρας. 

Ο μαστιχοπαραγωγός, αντίστοιχα, από παρίας της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, αναβαθμίσθηκε – και εξακολουθεί να αναβαθμίζεται – σε υπολογίσιμη οικονομική, κοινωνική και πολιτική οντότητα, και σήμερα αντιμετωπίζεται πλέον τουλάχιστον ως «ίσος προς ίσον» με τον έμπορο, το δημόσιο υπάλληλο, τον τεχνοκράτη και τον πολιτικό.

Σήμερα όμως για πρώτη φορά μετά από 78 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας και προσφοράς της Ένωσης μας στην τοπική και εθνική οικονομία, τίθεται επιτακτικά το ζήτημα της άρσης της αναγκαστικότητας του συνεταιρισμού, με αφορμή την προσφυγή και δικαίωση, σε πρώτο βαθμό, από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ορισμένων ιδιωτών, που προσέφυγαν σε αυτό, στρεφόμενοι κατά της αντίστοιχης ρύθμισης για τον αναγκαστικό συνεταιρισμό οινοπαραγωγών Σάμου. 

Και ερωτώ:

· Πότε και ποιος ιδιώτης, επιχειρηματίας ή μαστιχοπαραγωγός προσέφυγε, αντίστοιχα, στα ελληνικά ή ευρωπαϊκά δικαστήρια, ζητώντας την άρση της αναγκαστικότητας για την Ένωση μας;

· Από πότε και ποιος νόμος προβλέπει ότι μια δικαστική απόφαση, που αφορά τους οινοπαραγωγούς της Σάμου, ισχύει αυτόματα και οριζόντια και χωρίς άλλη νομική διαδικασία για τους μαστιχοπαραγωγούς της Χίου;

· Όσοι προωθούν μια τέτοια εξίσωση των δύο συνεταιρισμών, ως προς την κατάργηση της αναγκαστικότητας, έχουν λάβει υπ’ όψιν τους τις ουσιώδεις διαφορές των δύο προϊόντων;

Κι’ αν τα παραπάνω αφορούν το ιστορικό και νομικό πλαίσιο, ας δούμε το οικονομικό και κοινωνικό κλίμα, που θα διαμορφωθεί για τον παραγωγό και το προϊόν αμέσως μετά την άρση της αναγκαστικότητας. 

Σήμερα η Ένωση μας:

· Αγοράζει υποχρεωτικά όλη την ποσότητα της μαστίχας του παραγωγού, την εμπορεύεται επ’ ονόματι του, και τον εξοφλεί σε προκαθορισμένη τιμή και σε συγκεκριμένο χρόνο. 

· Ενισχύει σημαντικότατα την τιμή του παραγωγού, μετακυλώντας το κέρδος άλλων δραστηριοτήτων της και κεφάλαια που διεκδίκησε και έλαβε μέσω ευρωπαϊκού κανονισμού. 

· Έχει την ευθύνη της διαφύλαξης του σήματος <<Π.Ο.Π>> για τα προϊόντα της, γεγονός που ανοίγει τους κρουνούς των ευρωπαϊκών κονδυλίων και ενισχύσεων. 

· Υπόκειται στον έλεγχο των παραγωγών, των ορκωτών λογιστών και των αρμόδιων εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών. 

· Τηρεί με συνέπεια την φορολογική νομοθεσία. Ποιος π.χ θα εμποδίσει ή θα ελέγξει τον κερδοσκόπο να αγοράζει από τον παραγωγό 100 κιλά μαστίχας και να εκδίδει τιμολόγιο για 20 κιλά, καθιστώντας το λαθρεμπόριο πάγια εμπορική πρακτική. 

· Παραγάγει, επεξεργάζεται και εμπορεύεται τη μαστίχα και τα παράγωγα της υπό τους πλέον αυστηρούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς γεγονός άλλωστε που συνέβαλε τα μέγιστα στον πρόσφατο χαρακτηρισμό της μαστίχας ως παραδοσιακού φαρμάκου, με ότι αυτό συνεπάγεται για την φήμη και την τιμή του προϊόντος.

Δυστυχώς, με την άρση της αναγκαστικότητας όλα τα παραπάνω θα καταρρεύσουν, συμπαρασύροντας την τιμή της μαστίχας σε ελεύθερη πτώση και μετατρέποντας τον παράγωγο από συν-ιδιοκτήτη και μέτοχο ενός ισχυρού, κερδοφόρου επιχειρηματικού ομίλου σε δουλοπάροικο.

Χιώτισσες και Χιώτες, 

Η οικονομία και η ευημερία μας διαχρονικά στηρίζεται σε δυο πυλώνες: την εμπορική μας ναυτιλία και την μαστίχα μας. Μπροστά στον διαγραφόμενο κίνδυνο κατάρρευσης του δευτέρου κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σιωπά. 

Από το 1938 μέχρι και σήμερα κυβέρνησαν την Ελλάδα δεκάδες πολιτικά κόμματα, κυβερνήσεις και χιλιάδες βουλευτές. Όλοι ανεξαιρέτως, σεβαστήκαν απολύτως και στήριξαν διαχρονικά την πάγια και ομόφωνη απόφαση των μαστιχοπαραγωγων να καλλιεργούν, να παράγουν, να επεξεργάζονται και να εμπορεύονται την μαστίχα μέσα στο πλαίσιο του αναγκαστικού νόμου, που οι ίδιοι επέβαλαν στον εαυτό τους, καθιστώντας εαυτούς νοικοκύρηδες στο βιός και στον τόπο τους.

Θέλω να πιστεύω πως και οι σημερινοί κυβερνώντες θα πράξουν, με σωφροσύνη, το ίδιο ώστε η Χίος και ο μαστιχοπαραγωγός να μην ξαναζήσουν την εξαθλίωση των χρόνων της Μαόνας, της Τουρκοκρατίας και του Μεσοπολέμου. 

Χίος 5η Φεβρουαρίου 2016

Κωνσταντίνος Γανιάρης