Γυρνοβολώντας τον Απρίλη (Αποσπάσματα από τις σημειώσεις μου)

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΟΥΔΗ

ΑΠΡΙΛΗ 9. Χαμένη για την έρευνα στη Βιβλιοθήκη του Κοραή η μέρα. Γιατί δεν είχα καλά-καλά αποτελειώσει τα στοιχεία των χειρογράφων που μ’ ενδιέφεραν, όταν μπουκάρισε το τσούρμο με τα παιδιά του Γυμνασίου της Κατερίνης. Ο Διευθυντής κ. Σαρρής φρόντισε πρώτα για την τήρηση των Κανονισμών και στη συνέχεια η μοναδική κοπέλα από το προσωπικό ξεναγούσε στο μουσείο Αργέντη και την έκθεση για την εκατοντάχρονη αναφορά στον περιοδικό Τύπο για τη γυναίκα. Τότε παρουσιάστηκε και το Γυμνάσιο Θερμής Λέσβου. 

Ανέλαβα να βοηθήσω την κατάσταση, ακούγοντας τον κ. Σαρρή να μονολογεί «Δεν βγαίνει η δουλειά έτσι!» Αποπαίδι των Ταγών η Βιβλιοθήκη, βλέπετε, αλλά και επικίνδυνη για το Εφορευτικό της Συμβούλιο, όταν οι Υπηρεσίες με την ασυνεννοησία τους θα διώξουν όσους εθελοπροσφέρονται.

Αυτά σκεφτόμουν, όταν παρουσιάστηκε και τρίτο Γυμνάσιο (από τη Μυτιλήνη κι αυτό). Τώρα τι γίνεται; Μα, τι άλλο, η εφαρμογή της συνδιδακτικής μεθόδου!

Άλλος πάνω, άλλος κάτω, άλλος με των Κανονισμών την τήρηση, όταν νέο πρόβλημα ανέκυψε: Η ευγενέστατη φιλόλογος συνοδός ζήτησε να δει τα περίφημα Χειρόγραφα. Δυστυχώς σήμερα είναι Σάββατο και αυτά τα πράγματα είναι κλειστά σε φοριαμό ασφαλείας, μπάλωσε κάποιος.

Πριν να φύγω, γιατί πλησίαζε η ώρα των εγκαινίων της Έκθεσης της ΗΕLMEPA από τον καπετάν Τσάκο, υπενθύμισα την ύπαρξη του αξιόλογου Μουσείου στην Καλλιμασιά. «Θα έλθουμε αύριο». Έφυγα ικανοποιημένος, μα το ίδιο ενοχλημένος με το ου στο α΄ πληθυντικό. Μέσα σε λίγες δεκαετίες τα παιδιά μας ξεχνούν την πανάρχαια ντοπιολαλιά μας. Ε ρε, ένας Ψυχάρης που σας χρειάζεται να σας

πάρει στο «ταξείδι» του!

Εκεί, στο αναστηλωμένο Λιβανούδικο για το Ίδρυμα, που έχει το όνομα της, φευγάτης πια προέδρου του Μαρίας Τσάκου, ένιωσα λίγο άβολα μέσα σε τόσους μεγαλόσχημους της χιώτικης κοινωνίας. 

Ήταν και αρκετοί «ξένοι» όπως ο Δημήτρης Μητσάτσος της ΗΕLMEPA, γνωστός από παλαιότερα σε ανάλογη εκδήλωση στον Τσεσμέ –διάβαζε «Κρήνη» αν δεν σου γουστάρει- των παιδιών της Χίου και

της απέναντι στεριάς. Υποχρεωτικώς, κερδίζει σύντομα τον συνομιλητή του. 

Στην περίπτωσή μας, με σύστησε στην παριστάμενη αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Ρόδη Κράτσα - Τσαγκαροπούλου. Είχα σκοπό να της αναφέρω ότι ο προφήτης της Ενωμένης Ευρώπης (των ίσων ευκαιριών και όχι των Τραπεζιτών και των πολιτικών που σπούδασαν την κεφαλαιοκριτική αγυρτεία) βαστούσε από το νησί μας. Αυτός που άρχισε να γίνεται γνωστός από τον πρέσβη μας στην Αττική Μιχ. Καριάμη και να τον τιμούν περισσότερο από τους Χιώτες, εκτός από την περίπτωση του ίκαρου Παντελή Βαττάκη. Όμως αντί για τον αγνοημένο Περρίκο, με παρέσυρε η οργή μου για την αναλγησία των Ταγών και πάλι, που κάνουν πως δεν βλέπουν το χαμό που γίνεται από τη χρήση των ζιζανιοκτόνων. Είπα λοιπόν στην κ. Ευρωπαία να δει τι θα κάνουν στις Βρυξέλλες για την περίπτωση, σημειώνοντας στα ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ που της πρόσφερα, να βοηθήσει την Εταιρεία Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος, αφού όλες οι βρομιές μας –και τα ζιζανιοκτόνα- θρέφουν τα ψάρια που τρώμε.

Έμαθα ότι στον κ. Μητσάτσο, έγινε και μια δωρεά από το τοπικό Λιμενικό Ταμείο. Σαράντα αντίτυπα από την έκδοσή του με τίτλο ΒΙΒΛΙΟΝ ΘΑΛΑΣΣΙΝΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΕΙΟΥ ΧΙΟΥ 1857-1870. 

Απρίλη 10. Το πούλμαν με τα παιδιά της Θερμής έφτασε ακριβώς στην ώρα του. Οδήγησα τους επισκέπτες ανατολικά του συγκροτήματος των σχολείων της Καλλιμασιάς -που τα έδωσε όλα για τα παιδιά της: συγκεντρωμένα στον ίδιο χώρο παιδικός σταθμός, Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Εκκλησία, Πνευματικό Κέντρο με τα μουσεία Φυσικής Ιστορίας και Φαρμακευτικής, Λαογραφικό Μουσείο και Γήπεδο Νίκου Σύλλα. 

Την άκρη του δρόμου σημάδευαν οι κατακόκκινες λαλάδες (Tulipa praecox), το ίδιο και το κοντινό σκινοχώραφο που καταλήξαμε, προσδίδοντας ανάλογη γραφικότητα. Λίγα λόγια για το μαστίχι που μόνο οι παραγωγοί του δεν εκμεταλλεύονται, κι ας υπήρξε ο γιατρός Σταγκούλης, και μετά στο Μουσείο. Επεσήμανα το γεγονός ότι οι τοπικές κοινωνίες του νησιού διατήρησαν αλώβητη την ταυτότητά τους (έθιμα, γλώσσα κ.α.), επειδή εξαρτιόνταν στον ελάχιστο δυνατό βαθμό από εξωγενείς επιδράσεις. Έτσι δημιούργησαν το δικό τους πολιτισμό, διαφορετικό από το σημερινό με τα εισαγόμενα κακέκτυπα που υιοθετούνται.

«Θα σας στείλουμε και άλλους», μου είπαν αναχωρώντας. -Ποιος σας έστειλε; ρώτησα. Έμαθα ότι ακολούθησαν τη συμβουλή του κ. Αλέκου Κιουρέλη, εκπαιδευτικού για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Να σημειώσω ότι θα μας γίνει γνωστός με την έκδοση βιβλίου σχετικού με την παραγωγή λαδιού στη Χίο. Ο συγγραφέας με έντονη την αιγαιοπελαγίτικη ταυτότητα, χρειάστηκε αρκετά χρόνια να μαζέψει στοιχεία και πληροφορίες, με επισκέψεις του συνόλου των χωριών της Χίου όπου υπήρχαν ελαιοτριβεία. Ο Δήμος Χίου, η Περιφέρεια Β. Αιγαίου και το υπουργείο Νησιωτικής Πολιτικής έχουν συμφέρον να επιδιώξουν την έκδοση αυτού του πονήματος.

Απρίλη 23. Με τον Mauricio Russo είχα συναντηθεί κατά την άφιξή του τη Μεγ. Πέμπτη. Για την περίπτωση φρόντισε η Αντιπεριφερειάρχης με θέμα την τουριστική προβολή, κα Αποστ. Λύκου και η

δημοσίων σχέσεων του Αντιπεριφερειάρχη για τη Χίο, κα Βάσω Κριτάκη. Ευχαρίστως δέχτηκα να οδηγήσω αυτόν το μιλανέζο φωτογράφο στην περιοχή της νότιας Χίου, προκειμένου να αναδειχθούν και τα «εκτός κυκλωμάτων» τοπία και μνημεία της περιοχής.

Ξεκινήσαμε από την Καλλιμασιά στις 7.50: Μουσείο - τάφος Οικ. Πατριάρχη - προτομή Κ. Περρίκου - βυζαντινή Αγ. Παρασκευή – ελιά Liverani και ορχιδέες pyramidalis, H. robertianum, o. italica, o. Sancta κ.ά. – Παναγία Σικελιά – κάστρο Απολύχνων – Βέσσα – Λιθί λιμένας – Ελάτα – παραλίες Αγ. Ειρήνης – Λιμένας Μεστών – Μεστά – Ολύμποι – Πυργί – Εμπορειός - Φώκι – Καταρράκτης. Επειδή ήταν 5 μ.μ. και θα ‘πρεπε να φωτογραφήσει και το ρουκετοπόλεμο, συμφωνήσαμε να δούμε τα υπόλοιπα άλλη μέρα, αλλά ο Ιταλός era andato via. Να σημειωθεί ότι την ίδια διαδρομή είχαμε ακολουθήσει πριν από αρκετά χρόνια με άνθρωπο του National Geographic, και η δουλειά του είχε δημοσιευθεί στο Traveller Ν. Υόρκης, προπαγανδίζοντας ανέξοδα τη Χίο.

Πηγή: Εφημερίδα Η ΑΛΗΘΕΙΑ, 10/5/2011, σελ. 14 (απόψεις)