Στην όμορφη παραλιακή πόλη του Ξυλοκάστρου δεσπόζει στο εσωτερικό της ο περικαλλής ιερός ενοριακός ναός του Αγίου Μακαρίου. Ο σημερινός μεγαλόπρεπος και πάνσεπτος ιερός ναός, ο οποίος τιμάται επ’ ονόματι του εκλεκτού γόνου των Τρικάλων Κορινθίας, Αγίου Μακαρίου του Νοταρά Αρχιεπισκόπου Κορίνθου του θαυματουργού, του και Γενάρχη του Φιλοκαλισμού όπως είναι ευρύτερα γνωστός στα θεολογικά γράμματα, ανεγέρθηκε στη θέση ενός μικρότερου μονοθάλαμου ιερού ναού, για τον οποίο μέχρι σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί στοιχεία για το έτος ανεγέρσεώς του. Ενδεικτικό είναι πάντως ότι το 1910 μεταφέρθηκε το παλαιό τέμπλο του ιερού ναού Αγίου Βλασίου Ξυλοκάστρου στον ιερό ναό του Αγίου Μακαρίου, γύρω από τον οποίο υπήρχε την εποχή εκείνη κοιμητήριο. Το κοιμητήριο αυτό μεταφέρθηκε το 1929 στη σημερινή του θέση με κοιμητηριακό ναό επ’ ονόματι των Αγίων Αναργύρων. Αξιοσημείωτη είναι και η αναφορά του «Οδηγού της Πελοποννήσου» του έτους 1933 στον ναό του Αγίου Μακαρίου, τον οποίο και συναριθμεί στους ναούς του Ξυλοκάστρου.
Η αύξηση των κατοίκων της πόλεως οδήγησε στην ανάγκη δημιουργίας αυτόνομης ενορίας γύρω από τον ναό του Αγίου Μακαρίου. Έτσι στις 11 Απριλίου 1981 ιδρύθηκε με απόφαση του σχετικού προεδρικού διατάγματος η ενορία του Αγίου Μακαρίου Ξυλοκάστρου της Ιεράς Μητροπόλεως Κορίνθου με πρώτο εφημέριο τον Αιδεσιμώτατο Πρεσβύτερο π. Ιωάννη Γαλάνη, ο οποίος σήμερα είναι και ο Πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου. Όμως ο μικρός ναός δεν ήταν δυνατόν να εξυπηρετήσει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των κατοίκων της ενορίας, αλλά και των πολυπληθών παραθεριστών, που κατέκλυζαν το Ξυλόκαστρο κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου. Γι’ αυτό και συστάθηκε σύλλογος ανεγέρσεως, ο οποίος επιδόθηκε σε κοπιώδεις προσπάθειες για την ανέγερση του νέου μεγαλοπρεπούς ιερού ναού του Αγίου, που θα αποτελούσε κόσμημα για την πόλη του Ξυλοκάστρου, αλλά και για ολόκληρη την Κορινθία, αντάξιος του έργου και της προσφοράς του Αγίου στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Προς αυτή την κατεύθυνση ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή και η δραστηριότητα των ενοριτών και μελών του συλλόγου, Βασιλείου Θεοδωρόπουλου και Νικολάου Γκινόπουλου.
Έτσι την Κυριακή 1 Μαρτίου 1987 θεμελιώθηκε ο βυζαντινού ρυθμού νέος περικαλλής ιερός ναός του Αγίου Μακαρίου Ξυλοκάστρου, τον οποίο σχεδίασε ο επιφανής αρχιτέκτονας Φαίδων Κυδωνιάτης. Μέχρι τον Απρίλιο του 2001 οι λατρευτικές ακολουθίες της ενορίας τελούνταν στον υπόγειο χώρο του ιερού ναού. Στην πανήγυρη της Κυριακής του Θωμά 22 Απριλίου 2001 (η Κυριακή του Θωμά έχει ορισθεί με απόφαση της Ιεράς Μητροπόλεως Κορίνθου ως η ημέρα πανηγύρεως του ναού) τελέσθηκαν οι πανηγυρικές ακολουθίες του Εσπερινού και της Θείας Λειτουργίας στον περικαλλή νέο ιερό ναό και έκτοτε οι κάτοικοι της ενορίας, αλλά και οι επισκέπτες του Ξυλοκάστρου εκκλησιάζονται στον ευρύχωρο ιερό ναό.
Ο ναός κοσμείται με περίτεχνες φορητές εικόνες του κορινθιακής καταγωγής διακεκριμένου αγιογράφου Βλασίου Τσοτσώνη, ο οποίος έχει αναλάβει και την αγιογράφηση ολόκληρου του ιερού ναού, ενώ αριστουργηματικές είναι και ψηφιδωτές απεικονίσεις, που αποτελούν έργα των μοναζουσών της Ιεράς Μονής Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης Σιδηροκάστρου Σερρών. Την Κυριακή των Μυροφόρων 15 Μαΐου 2005 τελέσθηκαν με κάθε επισημότητα τα εγκαίνια του ιερού ναού από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Διαυλείας (νυν Μητροπολίτη Διδυμοτείχου και Ορεστιάδος) κ. Δαμασκηνό επ’ ευκαιρία της επετειακής συμπληρώσεως 200 ετών από την οσιακή Κοίμηση του Αγίου (1805 – 2005).
Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς υπήρξε μία από τις πιο λαμπρές και χαρισματικές φυσιογνωμίες της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αφού αναδείχθηκε ταπεινός και ευκλεής ιεράρχης, φωτεινός ασκητής και ουρανόσταλτος οδηγός ψυχών, πολύτιμος συγγραφέας και Γενάρχης του Φιλοκαλισμού.
Γεννημένος το 1731 στα ιστορικά Τρίκαλα Κορινθίας και έχοντας ως φωτεινό πρότυπο τον συγγενή και συντοπίτη του, Άγιο Γεράσιμο Νοταρά (1509 – 1579), δείχνει από νωρίς ιδιαίτερη κλίση στη μοναχική ζωή. Γι’ αυτό καταφεύγει στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου στα Καλάβρυτα για να γίνει μοναχός. Η έλλειψη συγκατάθεσης του πατέρα του, τον αναγκάζει να επιστρέψει στα Τρίκαλα. Εκεί, ο πατέρας του τον διορίζει επιστάτη των γύρω χωριών για να συγκεντρώνει τα οφειλόμενα χρήματα. Ο Άγιος όμως μοιράζει τα χρήματα στους φτωχούς και μετά τον θάνατο του διδασκάλου του Ευσταθίου, αναλαμβάνει ο ίδιος καθήκοντα διδασκάλου, εργαζόμενος έξι χρόνια αμισθί για τη μόρφωση των παιδιών της επαρχίας του. Σε ηλικία μόλις 34 ετών καλείται να ποιμάνει ως επίσκοπος την ιστορική και ευλογημένη Αποστολική Εκκλησία της Κορίνθου, η οποία τιμήθηκε, δοξάστηκε και ευεργετήθηκε από το πλούσιο και ανεπανάληπτο αναγεννητικό του έργο. Η κήρυξη του ρωσοτουρκικού πολέμου το 1768 διακόπτει την πλούσια δράση και το πολύτιμο έργο του ταπεινού και χαρισματικού ιεράρχη της Κορίνθου και μετά από την αυθαίρετη και αντικανονική εκθρόνισή του, συνεχίζει το κηρυκτικό και ιεραποστολικό του έργο σε διάφορα νησιά της πατρίδας μας. Η Ζάκυνθος, η Κεφαλονιά, η Ύδρα, η Πάτμος, οι Λειψοί, η Σάμος, η Ικαρία και η μυροβόλος Χίος, όπου και εκοιμήθηκε οσιακώς στις 17 Απριλίου 1805, τιμήθηκαν και αγιάστηκαν από το πνευματικό του έργο και την ασκητική του ζωή.
Πολύτιμη υπήρξε η παρουσία του Αγίου και στο Άγιο Όρος, όπου εκεί μαζί με τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη (1749 -1809) και τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο (1721 -1813) έγινε ο σταυροφόρος και πρωτεργάτης του πνευματικού κινήματος των Κολλυβάδων, της περίφημης φιλοκαλικής Αναγέννησης, η οποία σκοπό είχε να προβάλει το ασκητικό πνεύμα και την αρχαία εκκλησιαστική παράδοση. Ο ιεραπόστολος του Αιγαίου και Γενάρχης του Φιλοκαλισμού Άγιος Μακάριος αναδείχθηκε και ένθερμος αλείπτης νεομαρτύρων, αφού προετοίμασε με την πνευματική του καθοδήγηση πολλούς νεομάρτυρες προς το μαρτύριο, όπως τον Άγιο Πολύδωρο τον Κύπριο και τον πολιούχο της Μυτιλήνης, Άγιο Θεόδωρο τον Βυζάντιο.
Σημαντική υπήρξε και η συγγραφική δραστηριότητα του Αγίου, αφού πλούτισε την Ορθόδοξη Εκκλησία με ανεπανάληπτα έργα, όπως η πεντάτομη Φιλοκαλία, που εκδόθηκε το 1782 και αποτελεί μια ανθολογία από έργα ασκητικών και νηπτικών πατέρων.
Αναρίθμητα είναι και τα θαύματα, που με τη χάρη του Θεού έχει τελέσει ο Άγιος στην πορεία των 200 και πλέον ετών από την οσιακή του κοίμηση στις 17 Απριλίου 1805 μέχρι τις ημέρες μας, ώστε να παραμένει στη συνείδηση των ορθοδόξων ως ο ενάρετος και φιλόστοργος ποιμενάρχης, ο μεγάλος διδάσκαλος του Γένους, ο ταπεινός διάκονος Χριστού, ο συγγραφέας ψυχοσωτήριων βιβλίων, ο θαυματουργός άγιος.
Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος
Εκπαιδευτικός
Βιβλιογραφία
· Θεοδωρόπουλου Αριστείδη Γ., Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Αρχιεπίσκοπος Κορίνθου (1731 – 1805), Δελτίο Ιδρύματος Κορινθιακών Μελετών, τεύχος 40, Κιάτο 2006.
· Νίκολη Σταμάτη Κ., Συμβολή στην Ιστορία του δήμου Ξυλοκάστρου από την αρχαιότητα έως σήμερα, Ξυλόκαστρο 2001.
· Παπαδόπουλου Στυλιανού Γ., Ο Άγιος Μακάριος Κορίνθου, Εκδόσεις Ακρίτας, Α΄ Έκδοση, Αθήνα 2000.
· Χαροκόπου Αντωνίου Ν., Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Μητροπολίτης Κορίνθου (1731 – 1805), Εκδοτικός Οίκος Αστήρ, Αθήναι 2001.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου